Kolejaros: Wyprawa rowerowa Bałtyk dzień 22 postój w Malborku

Dzień 22 - bardzo rodzinnie ;)

W tym dniu poszliśmy na dworzec kupić bilety na ekspres, odwiedzić ciocie Ewę i Grażynkę w Gnojewie. Chcieliśmy jechać busem, ale nie przyjechał na przystanek, więc pojechaliśmy taksówką. Na miejscu kilkugodzinna miła wizyta. Dla nie znających tej wsi o niezwykle "uroczej" nazwie powiem tylko, że jest to bardzo mała wieś poniemiecka, gdzie znajdują się naprawdę stare zabytki.

Opis wsi: GNOJEWO

Do 1945 roku Gnojau (Endersch, Schrötter), Gnoyau (Gotha), u Schmida; Gnoyow, Gnojow.

Wieś lokowana w 1338 na prawie chełmińskim przez wielkiego mistrza Dietricha von Altenburg na 57 włókach i 5 morgach; w 1582 notowani koloniści "holenderscy"; w 1820 roku 278 mieszkańców, w tym 5 mennonitów.W 1868 r. wieś liczyła 123 włóki pól, 31 domów, 438 mieszkańców, w tym 10 mennonitów.

Układ przestrzenny wsi - ulicowo - placowa z cmentarzem i kościołem w centrum, po wsch. stronie dawnego placu; po płn. stronie placu do 1945 r. znajdowały się dwa wielkie gospodarstwa oraz gospoda, po płd. jedno

Krajobraz kulturowy wsi częściowo przekształcony z zatarciem układu pierwotnych siedlisk, związane z budową szosy w l. 40 - tych XX w. Zabudowę historyczną tworzą murowane budynki z pocz. XXw. Nie zachowały się istniejące niegdyś dwa domy podcieniowe ( jeden z 1800 r. należący do Goetza), ani budynki jednoznacznie związane z osadnictwem holenderskim; w centrum na dawnym cmentarzu ewangelickim zachowany kościół z XIVw. oraz nagrobki, m.in. w formie stel i cippusa, we wsch. części wsi cmentarz i kościół katolicki z 1863 r.

Kościół ewangelicki w Gnojewie jest najstarszą na Pomorzu świątynią szachulcową, czyli ceglano-drewnianą. W ruinę popadł w czasach Polski Ludowej, gdy pełnił funkcję magazynu. Budowę kościoła rozpoczęto w 1338 roku. Pierwsze założenie o konstrukcji szkieletowej (relikt) zachowało się w dwóch ścianach: wschodniej i południowej. Pod koniec XIV w. kościół został rozbudowany . W 1500r. powstał wschodni szczyt. W 1717r. ozdobiono strop kościoła polichromią a w 1819r. dobudowano zakrystię (obecnie ruina). W latach 1853 - 1854 wzniesiono wieżę na miejscu drewnianej, w której umieszczony jest dzwon. Do wnętrza kościoła zabroniony jest wstęp ze względu na ryzyko zawalenia w środku zachował się ołtarz, widoczne jest wejście do krypty.

Kapliczka przydrożna w Gnojewie usytuowane jest przy drodze krajowej nr 22, należy do najstarszych obiektów tego typu na Pomorzu i datowana jest na XV w.

Pomnik na cześć ofiar stalagu XXB w Gnojewie. Ufundowany przez społeczeństwo Gminy Miłoradz w 2010r.Stalag XXB mieścił się w dzielnicy Wielbark w Malborku. Powstał w grudniu 1939 roku i był przeznaczony dla podoficerów i szeregowców różnych narodowości. Część z jeńców wykonywała różnego rodzaju prace w podmalborskich wsiach.

Po wizycie postanowiliśmy wracać pociągiem z Szymankowa do Malborka. 3km do Szymankowa pieszo, 30 minut przerwy i 13 minut jazdy pociągiem. Po drodze na wysokości miejscowości Stogi Malborskie zauważyłem kryty wagon wąskotorowy ulokowany w środku pola. Pewnie stanowi komuś za magazyn. W Malborku wizyta w Dinoparku, kino 5D (super efekty) i powrót do domu.

Następnego dnia podróż do domu!

zamek od strony miasta